Keramiek fantastique

Paola De Narvaez is een Franse illustratrice en grafisch ontwerpster die in Antwerpen woont en hier de liefde voor keramiek ontdekte. "Ik deed in 2020 enkele workshops bij een keramiekstudio in Antwerpen en ik was meteen verkocht. Het is zo’n leuke, manuele manier van vervaardigen, zo puur," aldus Paola. Speciaal voor Museum Mayer van den Bergh ontwierp ze een keramieklijn van voorlopig 30 kopjes, bordjes en vazen. Ze liet zich inspireren door de schilderijen van Bruegel, de grote wandtapijten, de stillevens en luxueuze portretten uit de museumcollectie. Het zijn unieke producten, bovendien allemaal handgemaakt en handgeschilderd. We spraken een enthousiaste Paola over haar ambachtelijke werkwijze.

Er werd ons verteld dat je alles manueel doet en dus geen draaischijf gebruikt? Waarom kies je voor deze heel handmatige aanpak?

Paola: “Kijk, klei draaien is heel technisch. Daardoor steek je heel wat tijd in de opbouw en voorbereiding en ga je pas na het draaien beginnen vormgeven of illustreren. Dat zag ik niet zitten: ik wou ontwerpen én schilderen tegelijkertijd. En dat kan enkel als je de klei zelf modelleert. Je krijgt alle tijd om na te denken en ziet de volledige vooruitgang tijdens dit trage proces. Bovendien hou ik van de vrije vormen die je hebt zonder draaischijf: er zitten zoveel imperfecties in die zorgen voor een uniek resultaat. Zo zie je hints van mijn handpalm en vingerafdrukken altijd wel ergens opduiken.”

Die manier van werken mist zijn doel niet. Waar liggen er al collecties van jou?

Paola: “Ik maakte het eerste jaar enkel op aanvraag een aantal privéstukken, tot ik besloot om winkels in Kopenhagen en Stockholm te contacteren. Daar liggen nu collecties, maar ondertussen kan je ook hier in Berchem mijn keramiek terugvinden (bij Tangerine Sunshine, nvdr.).”

En nu ook in de shop van Museum Mayer van den Bergh!

Paola: “Ja, dat was een mailtje dat ik niet snel zal vergeten. Het museum wilde zijn shop uitbreiden met lokale artiesten. Het vond keramiek zeer relevant omdat de museumcollectie ook heel wat keramiek en servies omvat. Fritz Mayer van den Bergh verzamelde niet alleen schilderijen, maar had ook een passie voor de toegepaste kunsten. Vandaar de keuze voor een keramieklijn in de museumshop. En mijn vorige werk kon hen ook bekoren, blijkbaar (lacht). Ik was dolenthousiast, natuurlijk! Bovendien is het de eerste echte organisatie waarvoor ik een collectie mag uitwerken: heel speciaal.”

Hoe begin je aan zo’n taak? Waar haal je de inspiratie?

Paola: “Ik werd uitgenodigd en kreeg eerst een lange rondleiding door twee sympathieke museummedewerkers. Het was niet voorzien dat ik lang zou blijven, maar ik was zo overweldigd door het museum dat ik urenlang bleef rondwandelen met hen. De ideeën bleven maar komen!”

Welke extra dimensie ervaar je in zo’n museum vol kunst, vol werken van andere artiesten?

Paola: “Dat is een gek gevoel, want je begint al van een bepaalde kunstentaal. Wanneer ik word geïnspireerd door een kunstwerk, dan zie ik alle manieren van hoe die kunstenaar al naar de wereld keek. Iemand schildert perziken, bijvoorbeeld: dat is helemaal vanuit die persoon zijn perceptie. Ik ga daarmee aan de slag, maar heb tegelijk ook de kans om vanuit mijn creativiteit iets toe te voegen.”

Hoe verwerk je dan al die input?

Paola: Ik had al snel wat ideeën over deze collectie. Vervolgens mocht ik na de openingsuren een tweede, gerichtere inspectie doen. Helemaal alleen ronddwalen in het museum, zodat ik me kon onderdompelen in elk werk: een heel aparte ervaring! Hier probeerde ik me ook al in te leven in de klant, in de museumbezoeker als het ware.”

“Daarna zat ik samen met de mensen van het museum om te bepalen welke stukken ik precies zou maken. Hierdoor kon ik concreter toewerken naar elk individueel stuk en wist ik ook wat het museum zelf wou. Het besluit: het moest een collectie worden met een deel vrolijke, zachtere en levendige stukken, maar ook met een deel atypische en meer pittige ontwerpen die het iconische van de museumcollectie uitlichtten, zoals de Bruegels bijvoorbeeld.”

“Mijn interesse voor de natuur gaat breed: als iets een skelet heeft en ooit levend was, dan wil ik weten hoe het werkt. Zo staat er een behaard ei met een mes tussen de honderden taferelen bij de Dulle Griet. Dat ei heeft armen: het leeft! Dus besloot ik om het te verwerken in een klein bordje. En de Volkstelling in Bethlehem gaf me dan weer de inspiratie voor het kopje met het kind en het bordje met de hanen. Ook alles met textiel inspireert me, gezien mijn studies textielontwerp in Parijs van 2011 tot 2013. Daarom is er bijvoorbeeld het blauwe kopje met bloemen en ook het vaasje, geïnspireerd op Grootbladige verdure uit het midden van de 16e eeuw.”

(lees verder onder de foto's)

Hoe pak je dan het uiteindelijke maakproces aan? Werk je bijvoorbeeld met een schetsblok?

Paola: “Eerlijk? De klei is mijn schetsboek! Als ik een schets maak en een herwerking doe, dan blijft die eerste schets altijd de mooiste. In het geval van het museum had ik van alle interessante werken een goede foto genomen. Zo kon ik tijdens het modelleren van de klei al naar de foto kijken en vanuit die inspiratie meteen beginnen met schilderen. Het helpt enorm om een soort van fotodatabank in mijn hoofd te hebben in dit geval: ik kijk naar de foto, beeld me een element in en begin uit de losse pols te illustreren, rechtstreeks op het eindproduct.”

Een soort van one-shot telkens, dus. Maar heb je eigenlijk favorieten in deze collectie keramiek?

Paola: “Moeilijke vraag, ik kan niet kiezen! Maar ik vermoed dat ik ga moeten kiezen, dus ga ik voor de twee vaasjes. Die waren zo leuk om te maken: eerst met de hand de hogere vormen maken en dan de illustraties erop zetten.”

De prachtige keramiekcollectie van Paola De Narvaez is te koop in onze museumshop.