De volkstelling in Bethlehem
De volkstelling in Bethlehem is een werk van Pieter Bruegel de Oude. Het origineel uit 1566 hangt in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel. De kopie van Museum Mayer van den Bergh is waarschijnlijk al vóór 1600 gemaakt. Pieter Breughel de Jonge en zijn medewerkers maakten er in totaal 13. Ze verschillen van het origineel door hun kleuren en omdat er soms een element uit het origineel ontbreekt of veranderd is. Heel interessant is dat er op alle kopieën één detail terugkeert. Dat is alleen te zien op de ondertekening die de oude Bruegel als voorbereiding maakte. Besluit: de jonge Pieter gebruikte bij het kopiëren die tekening van zijn vader!
Drie in één
Wat is er te zien? Drie schilderijen in één: een religieus schilderij, een tafereel uit het leven van alledag en een winterlandschap. Het bijbelse verhaal is dat van Jozef en de hoogzwangere Maria. Zij moeten voor de volkstelling van de Romeinse keizer Augustus naar Bethlehem. Ze komen daar net toe. Maria draagt een blauwe mantel en zit op een ezel.
Bij de herberg waar ze zich moeten laten registreren, is het druk: er worden varkens geslacht, kinderen zijn aan het spelen, mensen staan te dringen om zich in te schrijven. In het midden en in de achtergrond stoeien kinderen en zijn volwassenen druk bezig. Achteraan rechts zijn ruïnes te zien en links staat een kerk met huizen eromheen.
