Het voorontwerp voor de renovatie en uitbreiding van Museum Mayer van den Bergh in Antwerpen is klaar. Het naastgelegen stadspaleis, dat tot 2021 het districtshuis van Antwerpen huisvestte, wordt een deel van het museum. In de toekomst start het museumbezoek in deze voormalige woonst van de familie Mayer van den Bergh. Voor dit ambitieuze restauratie- en renovatieproject slaan de Raad van Regenten, die eigenaar is van de collectie en het historische museumgebouw, en de stad Antwerpen de handen in elkaar. Aan de Vlaamse overheid vraagt de stad een investeringssubsidie. Happel Cornelisse Verhoeven Architecten BV staat in voor het ontwerp en werkt hiervoor samen met het Britse architectenbureau van Julian Harrap, gespecialiseerd in de restauratie van historisch erfgoed.
Render van de voorgevel met nieuwe ingang © Happel Cornelisse Verhoeven Architecten
Nieuwe hoofdingang © Happel Cornelisse Verhoeven Architecten
Render van de binnenkoer © Happel Cornelisse Verhoeven Architecten
Uniek erfgoedverhaal
Henriëtte Mayer van den Bergh, de moeder van Fritz, liet het privémuseum in 1901-1904 bouwen. Fritz was een bevlogen kunstkenner die op nauwelijks tien jaar tijd een collectie vol topstukken bij elkaar verzamelde. Na zijn plotse overlijden realiseerde moeder Henriëtte met veel daadkracht de onvervulde wens van haar zoon: de bouw van een eigen museum. Stad Antwerpen en een Raad van Regenten beheren sinds 1951 samen gebouw en collectie.
Een postkaart uit 1920 met zicht op de kleine binnenkoer vanuit de Grote Gotische zaal. Beiden zijn nu verdwenen. Ze zullen terug in volle glorie gerestaureerd worden.
Het historische museum opnieuw verenigen met het voormalige woonhuis van de familie Mayer van den Bergh is een unieke kans. Het bijzondere erfgoedverhaal van Fritz en Henriëtte komt zo volledig tot zijn recht. Happel Cornelisse Verhoeven Architecten herstelt het leegstaande hoekgebouw tot een sfeervol stadspaleis, en brengt het huidige museum zoveel mogelijk terug naar de situatie van 1904, het jaar dat het zijn deuren opende. De unieke historische sfeer van het museum wordt op die manier gekoesterd en versterkt en tegelijk zorgen hedendaagse inzichten en technieken voor de best mogelijke bewaar- en presentatieomstandigheden van de collectie. Met meer dan 60 topstukken op de Vlaamse topstukkenlijst heeft Museum Mayer van den Bergh immers een uitzonderlijk kwalitatieve kunstcollectie in huis.
Meer ruimte, meer comfort
Met de extra nieuwbouw aan de achterzijde van het museum krijgt Museum Mayer van den Bergh de ruimte om meer bezoekers in alle comfort te ontvangen. Een gastvrij onthaal met museumshop, een semipublieke binnentuin, zalen voor tijdelijke expo’s, een educatieve ruimte en een gloednieuw bezoekersparcours zorgen voor een hoogstaande museale beleving, zonder afbreuk te doen aan de intieme huiselijke sfeer die het museum al sinds 1904 ademt.
Het huidige museum (blauwgroen), het familieverblijf (paars) en de nieuwe vleugel (oranje) liggen rond een nieuwe binnentuin. Je kunt je museumrondleiding beginnen en/of de binnentuin bezoeken via een nieuwe hoofdingang, de voormalige paardenkoetsingang (groen).
Benieuwd naar meer details bij bovenstaande tekening? >>>
Collectie blijft zichtbaar
De renovatiewerkzaamheden starten in de lente van 2026. Het museum sluit op 22 april 2025, direct na de paasvakantie en de heropening is voorzien voor 2029. Tijdens de sluiting blijft een belangrijk deel van de collectie – inclusief zijn vele topstukken – zichtbaar voor het Antwerpse en (inter-)nationale publiek.
In de zomer van 2025 opent in het nabijgelegen Maagdenhuis de tijdelijke expo ‘Publiekslievelingen. 43 persoonlijke verhalen uit de collectie Mayer van den Bergh'. Samen met stadsbewoners en bezoekers gaat het Museum Mayer van den Bergh op zoek naar persoonlijke en verrassende verhalen die de kunsthistorische waarde van de collectie overstijgen en onze blik op de verzameling van Fritz verruimen. Tegelijk blijven zo heel wat Vlaamse topstukken – waaronder de ‘Dulle Griet’ van Pieter Bruegel de Oude en de middeleeuwse ‘Christus-Johannesgroep’ van Meester Heinrich von Konstanz – te bezichtigen voor bezoekers uit binnen- en buitenland.
Daarnaast houdt een uitgekiend bruikleenbeleid meesterwerken uit Fritz’ collectie zichtbaar in andere (nationale en internationale) musea. Zo werkt Museum Mayer van den Bergh samen met het prestigieuze Musée de Cluny. Een deel van de zogenaamde ‘Collectie Micheli’ – de grootste en duurste kunstaankoop van Fritz ooit – is vanaf eind 2027 te zien in Parijs.
Verhalen gezocht
Ter voorbereiding op de expo ‘Publiekslievelingen’ lanceert Museum Mayer van den Bergh een open oproep. Welk collectiestuk vindt het publiek tijdens de museumsluiting – om persoonlijke redenen – onmisbaar in de stad en mag dus niet in depot verdwijnen? Met welk kunstwerk of object uit de collectie hebben zij een bijzondere band? Antwerpenaren en museumbezoekers worden uitgenodigd om hun persoonlijke verhalen in te sturen via de website van het museum of in de verhalenbox aan het onthaal.
